Τι είναι τα Τσιμπούρια και τι ασθένειες προκαλούν στα ζωάκια μας;
Τι είναι/ Πως μοιάζουν;
Τα τσιμπούρια ή κρότωνες είναι αρθρόποδα που απομυζούν αίμα από τα ζώα και τον άνθρωπο.Έχουν 4 ζεύγη ποδιών, η ράχη των αρσενικών είναι σκουρόχρωμη σε όλο το μήκος της ενώ η ράχη των θηλυκών μόνο στο μπροστινό της μέρος. Το άνοιγμα του στόματος βρίσκεται στη βάση μιάς αγκαθωτής λόγχης. Όταν η αγκαθωτή λόγχη βυθίζεται στο δέρμα, ανοίγει σε ολόκληρο το μήκος της και στη βάση της εμφανίζεται το άνοιγμα του στόματος. Έτσι αρχίζει η απομύζηση του αίματος. Τα τσιμπούρια αναπνέουν από δύο οπές, οι οποίες βρίσκονται στις δύο πλευρές του σώματος, πίσω από το 4ο ζεύγος των ποδιών τους.
Πού ζουν/ Πως αναπτύσσονται;
Το θηλυκό, μετά την απομύζηση αίματος, πέφτει στο έδαφος όπου γεννά έως και 18 χιλιάδες αυγά (!) και ύστερα πεθαίνει. Η εναπόθεση των αυγών γίνεται σε ρωγμές τοίχων, σε ξύλα, κάτω από πέτρες, σε χόρτα. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να αφαιρέσουμε το τσιμπούρι όσο το δυνατόν συντομότερο από το δέρμα. Από κάθε αυγό εκκολάπτεται μία προνύμφη, που περνά από κάποια στάδια μέχρι να εξελιχτεί σε ενήλικο τσιμπούρι ανεβοκατεβαίνοντας σε αυτό το διάστημα σε τυχαία θύματα για να απομυζήσει αίμα. Τα τσιμπούρια αντέχουν σε νηστεία από 3 έως 18 χρόνια! Το ενήλικο αρσενικό αφού γονιμοποιήσει αρκετές θηλυκές, εγκαταλείπει τον σκύλο και πεθαίνει στο έδαφος.
Πως συγκρατούνται τα τσιμπούρια στο δέρμα;
Η αγκαθωτή λόγχη που βυθίζεται στο δέρμα καλύπτεται εξωτερικά από αγκάθια που κατευθύνονται προς τα πίσω. Καθώς η λόγχη μπαίνει στο δέρμα, τα αγκάθια ανορθώνονται και έτσι το τσιμπούρι μπορεί και σταθεροποιείται.
Ποια σημεία του σκύλου μας είναι πιο ελκυστικά για τα τσιμπούρια;
Συνήθως τα τσιμπούρια προτιμούν περιοχές που καλύπτονται από λεπτό δέρμα και έχουν πολλή αιμάτωση όπως τη περιοχή γύρω από το στόμα, πίσω ή μέσα στα αυτιά, πάνω από τα μάτια, στις μασχάλες κ.λ.π., αν και μπορούν να πιουν αίμα από οποιαδήποτε περιοχή του σώματος.
Τι ασθένειες μπορεί να προκαλέσει το τσιμπούρι στο σκύλο/γάτα μας στη χώρα μας;
- Τα τσιμπούρια προκαλούν αρχικά ενόχληση και δυσφορία στον σκύλο, ο οποίος στην προσπάθειά του να απαλλαγεί από αυτούς, ξύνεται και δαγκώνεται. Η δυσφορία αυτή μερικές φορές μπορεί να εκδηλωθεί με εκνευρισμό και ανορεξία.
- Τα πιο συνήθη νοσήματα στην Ελλάδα που μεταδίδονται από τα τσιμπούρια είναι η Πιροπλάσμωση και η Ερλίχια. Και στις δύο περιπτώσεις το ζωάκι μας έχει ανορεξία, κατάπτωση, εμετούς, διάρροια, οφθαλμολογικό έκκριμα, αίμα στα ούρα κτλ. Τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν εμφανή 1-4 εβδομάδες μετά το δάγκωμα του τσιμπουριού (συνήθως 2 εβδομάδες). Αυτό σημαίνει ότι ο πολλαπλασιασμός του πρωτόζωου έχει αρχίσει ήδη να γίνεται μέσα στον οργανισμό μέχρι το κατοικίδιο μας να παρουσιάσει συμπτώματα. Είναι σημαντικό λοιπόν να επισκεφτούμε τον κτηνίατρο άμεσα εάν παρατηρήσουμε αλλαγές όπως οι παραπάνω.
- Τέλος, αν ο αριθμός των τσιμπουριών είναι μεγάλος και η παρασίτωση συνεχής, μπορεί να προκληθεί αναιμία από τη συνολική ποσότητα αίματος που έχει απομυζηθεί.
Ποιες είναι οι πιο επικίνδυνες εποχές μολύνσεων των ζώων;
Οι ιδανικότερες συνθήκες αναπαραγωγής των τσιμπουριών είναι η άνοιξη και το φθινόπωρο (15-20 C), οπότε τότε είναι και οι πιο επικίνδυνες εποχές που αρρωσταίνουν και τα κατοικίδια αν και οι μολύνσεις δε λείπουν σε χειμώνες με υψηλές θερμοκρασίες.
Πως απομακρύνουμε τα τσιμπούρια από το δέρμα;
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να διαφωνήσω με τις παραδοσιακές “συνταγές” περί την ασφαλή αφαίρεση τσιμπουριών από το δέρμα του σκύλου μας ή και του δικού μας. Συνήθως ακούμε για διάφορους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαμε να αφαιρέσουμε και παράλληλα να εκδικηθούμε το “κακό” τσιμπούρι που κόλλησε στο αυτάκι του σκύλου μας όπως για παράδειγμα να το τρίψουμε με πετρέλαιο ή κάποιο λάδι, να το κάψουμε με σπίρτο ή να το πιέσουμε με το χέρι μας πριν ακόμα αφαιρεθεί από το δέρμα και διάφορα άλλα τέτοια..Είναι σημαντικό να καταλάβουμε το μηχανισμό με τον οποίο ο κρότωνας απομυζεί αίμα. Προτού μπορέσει να πιει το αίμα, ο κρότωνας πρέπει να βγάλει σάλιο για να το αραιώσει. Έτσι μέσω του σάλιου του μπορεί να μεταφέρει τους παθογόνους μικροοργανισμούς στο σώμα του ζώου. Όταν λοιπόν εμείς πιέζουμε το τσιμπούρι με το χέρι μας ή του βάζουμε λάδι, αυτό που ουσιαστικά κάνουμε είναι να στρεσάρουμε τον κρότωνα αυξάνοντας τις πιθανότητες να “φτύσει” το γεύμα που έχει καταναλώσει και μαζί με αυτό το μολυσμένο σάλιο του.
Είναι προτιμότερο να αφαιρέσουμε τον κρότωνα με το χέρι μας ή με ένα αμβλύ τσιμπιδάκι πιάνοντας το όσο πιο κοντά στο δέρμα γίνεται, από το κεφάλι και όχι από το σώμα του.Τραβήξτε σιγά σιγά το τσιμπούρι και κάθετα στο δέρμα. Μην κάνετε απότομες κινήσεις και μην στρέφετε το τσιμπιδάκι για να το αφαιρέσετε, γιατί μπορεί να προκαλέσει την αποκόλληση του κεφαλιού ή άλλων μερών του τσιμπουριού από το σώμα του, τα οποία παραμένουν στο δέρμα με αποτέλεσμα πολύ συχνά εκεί μέσα να αναπτύσσονται πυογόνα μικρόβια που πολλές φορές καταλήγουν σε σοβαρές μολύνσεις. Είναι προτιμότερο να ζητήσουμε από τον κτηνίατρο μας να μας δείξει πως να το κάνουμε με ασφάλεια.
Μετά την απομάκρυνση του κρότωνα πρέπει να καθαρίσουμε τη περιοχή στην οποία είχε προσκολληθεί, με κάποιο αντισηπτικό. Ειδικά τσιμπιδάκια κατάλληλα να πιάνουν και τα μικρότερα τσιμπούρακια μπορούμε να προμηθευτούμε σε pet-shops.
Πρόληψη
Συνίσταται η συστηματική καταπολέμηση των τσιμπουριών, τόσο επάνω στο σώμα του ζώου, όσο και στο περιβάλλον του. Μην χρησιμοποιήσετε τα φάρμακα χωρίς διαβούλευση. Τα φάρμακα είναι ταιριασμένα για μια ενιαία κατηγορία κατοικίδιων ζώων μόνο πχ. το φάρμακο πρόληψης κροτώνων για τα σκυλιά είναι για τα σκυλιά μόνο και δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί στις γάτες ή οποιαδήποτε άλλα κατοικίδια ζώα.
Η εφαρμογή προληπτικών μέσων πριν την εμφάνιση των τσιμπουριών στο ζώο, αποτελεί την καλλύτερη αντιμετώπιση του κινδύνου μολύνσεως.
Σχέση με την δημόσια υγεία
Η Ερλιχία και η Πιροπλάσμωση δεν προσβάλλουν τον άνθρωπο. Η επαφή επομένως με τα ασθενή ζώα και χορήγηση θεραπείας σε αυτά, δεν δημιουργεί κινδύνους για τα μέλη της οικογένειας μας.
πηγη
Της κτηνιάτρου Ελένης Νόβα
www.stardogs.gr